Γράφει ο Αντώνης Πολυχρονίδης, Διευθυντής Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού, ΣΟΛ Crowe Συμβουλευτική.
Πως μπορούν άραγε οι ηγέτες και οι οργανισμοί να ανταποκριθούν σε ένα περιβάλλον αγχωτικό, απρόβλεπτο, με συνεχείς προκλήσεις και αλλαγές; Τι κρατάνε από το παρελθόν και τι χρειάζεται να αναπτύξουν για το παρόν και το μέλλον;
«Η ηγεσία του μέλλοντος είναι ένας συγκερασμός πολλών εξισώσεων που ωθούν στην ανάπτυξη μια νέας ικανότητας να αξιοποιεί τις δυνατότητες που αναδύονται από ένα μη σταθερό οικοσύστημα».
Για δεκαετίες, η δομή και η διοίκηση των εταιριών σχεδιάζονταν σε μια λογική σχετικής σταθερότητας. Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν μεγάλες περίοδοι παγκόσμιας ανησυχίας (ψυχρός πόλεμος) ή σταδιακής αλλαγής τοπίου (παγκοσμιοποίηση, ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη), ο «βηματισμός» των ηγετών και κατ’ επέκταση των εταιριών, συντονιζόταν άλλοτε γρήγορα και άλλοτε αργά με τις απαιτήσεις της κάθε συγκυρίας.
Για τον κάθε ηγέτη, η σημερινή εποχή είναι περισσότερο απρόβλεπτη από ποτέ. Ότι και να σχεδιάσεις, ότι και να προγραμματίσεις, μπορεί να ανατραπεί σε λίγους μήνες ή και μέρες! Και μη ξεχνάμε, ότι οι δομές και οι μηχανισμοί λειτουργίας των εταιριών έχουν ισχυρότατο DNA αιώνων! Άρα και αντίστοιχο «βιοπρογραμματισμό» με απίστευτα ανθεκτικές σταθερές για το ΤΙ και το ΠΩΣ λειτουργούν και πορεύονται. Μεγέθυνση, ανταγωνισμός, καθετοποίηση οργάνωσης, πυραμιδική δομή, κανονισμοί, διαδικασίες, τζίρος, κερδοφορία, πελάτες, μερίσματα μετόχων αλλά και άνθρωποι, κουλτούρα, συναισθήματα, κλίμα, κοινωνικός χώρος δια ζώσης αλληλεπίδρασης, ωράριο, εργασιακή σταθερότητα κλπ.
Ποιες είναι όμως οι προσαρμογές που χρειάζονται για να ανταποκριθεί η εκάστοτε ηγεσία σε δεδομένα και μεταβλητές όπως η βιωσιμότητα, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και η περιβαλλοντική ευθύνη, η μεγιστοποίηση της αξίας για πολλούς κοινωνικούς εταίρους και όχι μόνο για τους μετόχους, η τεχνητή νοημοσύνη και η ψηφιοποίηση, η διαπολιτισμικότητα, ο συντονισμός και η συνεργασία εκ διαμέτρου αντίθετης φιλοσοφίας γενεών.
Υπάρχουν δύο δεξαμενές παρακαταθήκης:
Α) Ανεξαρτήτως εποχών, η έννοια της ηγεσίας πλαισιώνεται από σημαντικές παραμέτρους, οι οποίες λειτουργούν ως κοινοί παρονομαστές για τον κάθε ηγέτη. Αυτές είναι οι ακόλουθες:
- Παράμετρος 1η. Συνθήκη ηγεσίας, που σημαίνει ότι υπάρχει πάντα ένα άτομο σε συνδυασμό ή σε σχέση με μια ομάδα.
- Παράμετρος 2η. Ουσιαστική παραδοχή στο πρόσωπο του και στο όραμα του, που σημαίνει ότι υπάρχουν «οπαδοί».
- Παράμετρος 3η. Χρονική συγκυρία που σημαίνει ότι μια σειρά γεγονότων και καταστάσεων συντονίζονται κάτω από μια κοινή συνισταμένη για την ανάδειξη του.
- Παράμετρος 4η. Κουλτούρα, πιστεύω, αντιλήψεις, πεποιθήσεις των ανθρώπων που βρίσκονται γύρω του.
Β) Μια «συστοιχία» ικανοτήτων και χαρακτηριστικών γνωρισμάτων όπως η ενσυναίσθηση, η πρωτοβουλία, η αντοχή στην πίεση, το βλέμμα στο μέλλον, η στρατηγική σκέψη, η αναζήτηση τελειότητας, το καλό παράδειγμα, η παρακίνηση των άλλων, η καθοδήγηση, το χτίσιμο εμπιστοσύνης, η κατεύθυνση, η έμπνευση κ.α.
Η ηγεσία του μέλλοντος είναι ένας συγκερασμός πολλών εξισώσεων που ωθούν στην ανάπτυξη μια νέας ικανότητας να αξιοποιεί τις δυνατότητες που αναδύονται από ένα μη σταθερό οικοσύστημα.
Το ταξίδι μετασχηματισμού της ηγεσίας, καλείται να χαρτογραφήσει νέες θάλασσες. Αυτό προϋποθέτει μια ριζική αλλαγή στάσης και νοοτροπίας των ηγετών αλλά και των ηγετικών ομάδων ώστε να μπορούν να προσφέρουν σε κάθε οργανισμό τεράστιες δυνατότητες ως καταλύτες και παράγοντες δημιουργίας πολυδιάστατης αξίας. Αυτή η διαφορετική προσέγγιση καλλιεργεί περισσότερη εμπιστοσύνη, σεβασμό και συμπόρευση. Χρειάζεται να γίνει ένας «παραμερισμός» της δύναμης που συνεπάγεται η θέση εξουσίας, και να υιοθετηθεί μια στάση διαφάνειας που να επιτρέπει την ανθρώπινη σύνδεση μέσα στις ομάδες και στις επίσημες ιεραρχίες. Η αξιοποίηση της οργανωτικής ενέργειας, της δημιουργικότητας και εφευρετικότητας, των ψηφιακών δυνατοτήτων, μπορούν να ενισχύσουν και να επιταχύνουν ολόκληρο το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο δυνατοτήτων για απόδοση και βιωσιμότητα.