Βήματα Επιτυχίας Μιας Μικρομεσαίας Επιχείρησης μετά την αντιμετώπιση του Covid-19

Γράφει ο Δημήτρης Συρίγος, Director, Business Monitor Services

Τους τελευταίους μήνες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις βίωσαν τις οικονομικές επιπτώσεις μιας παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, η οποία οδήγησε σε σημαντική πτώση του ΑΕΠ της χώρας και ως εκ τούτου σε μείωση της κατανάλωσης και της δαπάνης.

Η βιωσιμότητα και ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εν μέσω μιας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ύπαρξη ενός σχεδίου επιχειρηματικής συνέχειας για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης, όπως και από την ικανότητά τους να διατηρήσουν και να εξελίξουν το μοντέλο λειτουργίας τους μετά από μια κρίση τέτοιου μεγέθους.

Τα σημεία εκκίνησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις όσο αφορά στη διαχείριση μιας κρίσης τέτοιου μεγέθους είναι πρώτον η έγκαιρη αποδοχή των νέων δεδομένων  και δεύτερον η θέσπιση ενός σαφούς και μετρήσιμου γενικού στόχου. Αυτές οι δύο προϋποθέσεις είναι απαραίτητες έτσι ώστε η μικρομεσαία επιχείρηση να γίνει βιώσιμη και αποδοτικότερη στο μέλλον. 

Για τον ορισμό ενός μετρήσιμου γενικού στόχου, είναι αναγκαία η σύνταξη ενός αξιόπιστου προϋπολογισμού ο οποίος θα ενσωματώνει τις επιπτώσεις του Covid-19, θα αποτυπώνει την εκτίμηση της ταμειακής ρευστότητας της εταιρείας και το  λειτουργικό περιθώριο κέρδους και θα διατυπώνει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες στρατηγικές επιδιώξεις για την θέση της επιχείρησης υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Επιπλέον, θα συγκρίνει τα απολογιστικά με τα προϋπολογιστικά έσοδα και έξοδα, θα εντοπίζει τις αποκλίσεις του προϋπολογισμού και θα καταλήγει στη βέλτιστη διαχείριση της διοικητικής πληροφορίας

Πιο συγκεκριμένα, η διερεύνηση των αποκλίσεων επιτρέπει την λήψη διορθωτικών αποφάσεων ή ενδεχομένως και την αναπροσαρμογή των προϋπολογιστικών προγραμμάτων δράσης, ώστε να βοηθήσει τον επιχειρηματία να αναδιατάξει τις δυνάμεις της επιχείρησής του και να επιτύχει την ελαχιστοποίηση του κόστους και τη μεγιστοποίηση του κέρδους της.  

Το διαρθρωτικό πλάνο σχεδιασμού που απαιτείται μετά τον εντοπισμό των αποκλίσεων, μπορεί να εστιάζει στα ακόλουθα:

Εκτίμηση των εξόδων και σχεδιασμό μείωσης του μεταβλητού κόστους

Η σύγκριση των προϋπολογιστικών μεγεθών προς τα αντίστοιχα πραγματικά – απολογιστικά μεγέθη και ο εντοπισμός των αποκλίσεων αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για το έλεγχο του κόστους και των δαπανών της μικρομεσαίας επιχείρησης. Η επιτυχία της διαδικασίας εξαρτάται από την γνώση της μορφής των εξόδων και συγκεκριμένα:

  • Την ταξινόμηση των δαπανών στις δραστηριότητες της εταιρείας
  • Την ανάλυση σταθερών και μεταβλητών εξόδων
  • Το σύστημα διατήρησης των εξόδων εντός των ορίων του προϋπολογισμού
  • Την ανάπτυξη προτάσεων για την μείωση των μεταβλητών εξόδων

Αδιαμφισβήτητα, η εκτίμηση των εξόδων οδηγεί στην εξασφάλιση της σωστής πληροφόρησης αναφορικά με το πλάνο ανάκαμψης της μικρομεσαίας επιχείρησης και την δημιουργία αξίας εν μέσω της πανδημίας.

Διαχείριση αποθήκης – κοστολόγηση

Οι επιχειρήσεις που θα βγουν από την κρίση πιο κερδοφόρες και με πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού, θα είναι αυτές που θα εστιάσουν όχι μόνο στη λήψη βραχυπρόθεσμών μέτρων στην εφοδιαστική αλυσίδα (διατήρησης ρευστότητας, περιορισμός κόστους) αλλά και στην ολοκληρωτική  επαναξιολόγηση του παραδοσιακού μοντέλου διαχείρισης της αποθήκης. Τέτοια μέτρα είναι:

  • Η στοχευμένη επαναδιαπραγμάτευση των συμβατικών όρων με προμηθευτές που επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό το κεφάλαιο κίνησης
  • Ο επαναπροσδιορισμός του κωδικολογίου, διατηρώντας τους πιο κερδοφόρους, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε φάσεις κρίσεων δεν ενδείκνυται να διατηρείται στοκ από πολλούς κωδικούς.
  • Η αύξηση της ταχύτητας ρευστοποίησης των αποθεμάτων, μέσω πολιτικών εκπτώσεων και προσφορών για εξασφάλιση κεφαλαίου κίνησης
  • Η επανεξέταση του βέλτιστου επιπέδου αποθεμάτων (αποθέματα ασφαλείας, παρακολούθηση απαξιωμένων αποθεμάτων) μέσω του ανασχεδιασμού της ροής παραγγελιοληψίας/ επεξεργασίας/ διανομής/ παραλαβής
  • Η διαμόρφωση ενός δυναμικού μοντέλου κοστολόγησης με τρόπο που να επιτυγχάνεται με ακρίβεια η παρακολούθηση του κόστους και του κέρδους ανά προϊόν, η δραστηριότητα και επαναξιολόγηση των κεφαλαιουχικών δαπανών
  • Η εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής διαθεσιμότητα εμπορευμάτων με το ελάχιστο δυνατό κόστος αποθήκευσης
  • Η δημιουργία διαύλου απευθείας επικοινωνίας μεταξύ τμήματος προμηθειών, πωλήσεων, συνεργατών και πελατών  αξιοποιώντας cloud-enabled πλατφόρμες

Διαχείριση του Λειτουργικού Κύκλου

Για την σταθεροποίηση  της  χρηματοοικονομικής λειτουργίας της μικρομεσαίας επιχείρησης, απαιτείται η κατάρτιση  πλάνου διαχείρισης του Λειτουργικού Κύκλου με επαναξιολόγηση των επιπέδων ρευστότητας σε τρεις χρονικούς πυλώνες (βραχυπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου). Αναλυτικότερα, το προτεινόμενο πλάνο έγκειται στην:

  • Διαμόρφωση σχεδίου δράσης για βελτίωση του κεφαλαίου κίνησης και ρευστότητας
  • Χάραξη πιστωτικής πολιτικής λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα και την εξυγίανση των αποθεμάτων και του πελατολογίου
  • Συνεχή παρακολούθηση των αποτελεσμάτων και της πορείας, μέσω αριθμοδεικτών μέτρησης της ρευστότητας, της κυκλοφοριακής ταχύτητας ή ανακύκλωσης και της κεφαλαιακής επάρκειας της επιχείρησης
  • Ανάλυση ημερών λειτουργικού κύκλου
  • Μεγιστοποίηση της χρήσης χρηματοδοτικών ορίων που παρέχονται από τις τράπεζες και αξιοποίηση ενναλακτικών πηγών χρηματοδότησης της κυβέρνησης προκειμένου οι επιχειρήσεις να αποκτήσουν μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση των διαθεσίμων

Η πανδημία ανέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο, ότι οι επιχειρήσεις εκτός από την παρακολούθηση και προσαρμογή στις τάσεις της αγοράς, πρέπει να αναπτύξουν και ένα συγκεκριμένο σχέδιο αντιμετώπισης και επαναφοράς από εξωγενείς παράγοντες και κρίσεις. Ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται έναν οδικό χάρτη, τόσο απαραίτητο όσο και η ίδια η δραστηριότητά τους.

O ρόλος του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού κατά τη διάρκεια της πανδημίας: από την αναγκαιότητα στον μετασχηματισμό

Γράφει η Χριστίνα Χατζόγλου, ΗR Director, ΣΟΛ Crowe

Η πανδημία ήταν και παραμένει μια παγκόσμια πρόκληση σε ατομικό, επιχειρηματικό και εθνικό επίπεδο. Όλοι μας, ως πολίτες και ως επαγγελματίες, έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη και συνεχιζόμενη κρίση μεγάλης διάρκειας, η οποία έχει επηρεάσει το σύνολο της λειτουργίας των κρατών, της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της καθημερινότητας των πολιτών. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού κλήθηκαν  να προσαρμοστούν σε συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα, κανόνες και συνθήκες, έχοντας διττό στόχο: την ασφάλεια των εργαζομένων και τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της δραστηριότητας της εταιρείας.    

Η πρώτη φάση της πανδημίας,  έως και τον Μάιο του 2020, ήταν μια περίοδος μετάβασης και προσαρμογής. Στην ΣΟΛ Crowe, νέες διαδικασίες ενσωματώθηκαν στην καθημερινότητα της εργασίας, ενώ σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, η δραστηριότητα της εταιρείας μεταφέρθηκε σε digital περιβάλλον με κύριο ζητούμενο τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητάς της.

Για το σύνολο των μεγάλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, αυτή η πρώτη φάση δημιούργησε επί της ουσίας μια νέα κουλτούρα, τόσο εργασίας, όσο και λειτουργίας. Η μετάβαση στην απομακρυσμένη εργασία και επικοινωνία, όπως και η δημιουργία ενός υβριδικού μοντέλου εργασίας που φαίνεται ότι θα επικρατήσει τα επόμενα χρόνια, πραγματοποιήθηκε με όρους αναγκαιότητας και προσαρμογής και όχι απαραίτητα ως μια φυσιολογική, συνειδητή εξέλιξη. Αυτή ίσως ήταν και παραμένει η πιο σημαντική πρόκληση που είχαμε να αντιμετωπίσουμε όλοι όσοι εργαζόμαστε σε μεγάλους οργανισμούς, και ιδιαίτερα στις διευθύνσεις ανθρώπινου δυναμικού.  Δηλαδή, η αναζήτηση και η δημιουργία νέων τρόπων και δομών επικοινωνίας, έτσι ώστε οι άνθρωποι, έστω και μακριά από τα γραφεία της εταιρείας, να συνεχίσουν να συνδέονται με αυτήν, με τις αξίες, τις αρχές, την κουλτούρα της, ενώ παράλληλα θα παραμένουν παραγωγικοί.

Η δεύτερη φάση της πανδημίας, την οποία διανύουμε μέχρι και σήμερα, είναι η περίοδος του πραγματικού μετασχηματισμού. Τα μαθήματα της πανδημίας μας οδήγησαν σε σημαντικές αλλαγές, οι οποίες προσδιορίζουν πλέον  τη λειτουργία των επιχειρήσεων, αλλά αναδεικνύουν επίσης και τον αναβαθμισμένο ρόλο των διευθύνσεων ανθρώπινου δυναμικού: οι διαδικασίες και οι πολιτικές παραμένουν ασφαλώς ένα σημαντικό εργαλείο για τις επιχειρήσεις, έχει όμως πλέον δημιουργηθεί μια νέα κουλτούρα θετικής προσαρμογής σε αυτές.  Η ασφάλεια των εργαζομένων και οι συνθήκες εργασίας εν γένει, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ίδια την ποιότητα των θέσεων εργασίας. Η αξιολόγηση της αποδοτικότητας γίνεται με διαφορετικούς όρους, αναδεικνύοντας τα ποιοτικά στοιχεία εργασίας σε συνδυασμό με την αποτελεσματικότητα. Η ομαδική εργασία και η σύνδεση των εργαζομένων με την εταιρεία πραγματοποιείται με μια νέα λογική, η οποία απηχεί τη σημασία της συνεχούς επικοινωνίας και της αλληλοεπίδρασης. Οι εξελίξεις που επιφέρουν άμεσες αλλαγές αντιμετωπίζονται πλέον με μεγαλύτερη ευελιξία και προσαρμοστικότητα.

Παρά τα όποια ελπιδοφόρα μηνύματα, γνωρίζουμε ότι έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε μέχρι το κεφάλαιο της πανδημίας να κλείσει οριστικά.  Οι διευθύνσεις ανθρώπινου δυναμικού, ιδιαίτερα σε οργανισμούς όπως η ΣΟΛ Crowe με μεγάλο αριθμό εργαζομένων και συνεργατών, βρέθηκαν και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αλλαγών, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας όλα τα πλάνα μετάβασης και προσαρμογής. H συγκυρία παραμένει προκλητική αλλά και σημαντική ταυτόχρονα, καθώς η εμπειρία και η γνώση που προσέφερε η απαιτητική αυτή περίοδος, έφερε προ των πυλών μία νέα μορφή επιχειρήσεων με κύρια χαρακτηριστικά την ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία και την ανεπτυγμένη ικανότητα προσαρμογής. Η ανάπτυξη και η διαχείριση των χαρακτηριστικών αυτών θα καθορίσουν τους όρους της αγοράς τα επόμενα χρόνια.